این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق غرور قابل ویرایش با فرمت ورد doc بصورت جامع و کامل می باشد. در بخش اول (چارچوب) ادبیات نظری غرور تشریح می شود و در بخش دوم پیشینه نظری تحقیق غرور در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می گیرد. 

 

 

 


با جستجو در فرهنگ‌‌لغت‌های مختلف، معانی متعددی برای غرور پیدا می‌کنیم. در زبان فارسی، غرور به معنای فریفتن و به خود بالیدن تفسیر شده است.
در فرهنگ عمید، غرور در معنای مثبت و به معنای احساس سربلندی و شادمانی به علت کسب موفقیت، احترام و نیز وظیفه تلقی شده است.  
همچنین غرور به معنای فریفتگی و تکبر، احساس بلند پروازی و بالاتر دانستن استعداد یا مقام یا زیبایی‌های ظاهری خود بر دیگران و احساس ارزش برای خود تفسیر شده است. 

 

 

 


به طورکلی غرور در معنای اسمی به معنای احساس سربلندی و مسرت که به سبب موفقیت در شخص پدید می‌آید، بیان شده و به عنوان اسم مصدر، در معنای منفی خودبینی و تکبر به کار می‌رود. معنای قدیمی غرور نیز مکر و فریب است. در عربی نیز غرور به ضم غین (غُرور) در معنای نیرنگ، فریب، حیله، بیهوده و پوچ، خودپسندی، خودخواهی و خودبینی به کار می‌رود و به فتح غین (غَرور) به معنای دنیا، فریبنده و شیطان است. 

 

 


در صحاح اللغة، «غُرور» به معنى امورى كه انسان را غافل مى‏سازد و مى‏فريبد (خواه مال و ثروت باشد، يا جاه و مقام، يا علم و دانش و غير آن) تفسير شده است.  غَرور نیز، در صحاح به شیطان تفسیر شده است. بعضى از ارباب لغت، به گفته‌ی «طريحى‏» در مجمع البحرين‏ گفته‏اند: غرور، فريفتگی به چيزى است كه ظاهری جالب و دوست داشتنى دارد، ولى باطنش ناخوشايند و مجهول و تاريك است‏. در كتاب التحقيق فى كلمات قرآن الكريم نیز در مورد غرور چنين آمده است: ريشه‌ی اصلى اين واژه به معنى حصول غفلت ‏به سبب تأثير چيز ديگرى در انسان است و از لوازم و آثار آن جهل و فريب و نيرنگ و نقصان و شكست مى‏باشد. در لسان العرب، غرور به «مَا اغتُرَّ بِهِ مِن مَتاعِ الدُّنیا» تفسیر شده است.  یعنی هر چیزی که در دنیا انسان را فریب می‌دهد.

 

 

 

 

 

 

 


فهرست مطالب

تعریف نظری غرور

تعریف عملیاتی غرور

فصل دوم چارچوب نظری و پیشینه پژوهش غرور 

1-2 مفهوم شناسی    1
1-2-1 تعریف لغوی غرور    1
1-2-2 تعریف اصطلاحی غرور    3
1-2-2-1 غرور منفی    3
1-2-2-2 غرور مثبت    5
1-2-3 تعریف لغوی اخلاق    7
1-2-4 تعریف اصطلاحی اخلاق    7
1-3 اصطلاحات مربوط به غرور    9
1-3-1 واژه‌های مرتبط با غرور    9
1-3-1-1 تکبر    10
1-3-1-2 عجب    11
1-3-2 واژه‌های متضاد غرور    11
1-3-2-1 تواضع    11
1-3-2-2 ذلت و خواری نفس    12
1-3-3 تفاوت غرور با عجب و کبر    13
1-3-4 تفاوت غرور با رجاء    14
1-4 تاریخچه مبحث غرور    15
1-4-1 فلسفه‌ غرب    15
1-4-2 فلسفه‌ اسلامی    22
فصل دوم: غرور از نظر فیلسوفان اسلامی    24
2-1 ریشه‌های مذهبی غرور در آراء فیلسوفان اسلامی    25
2-1-1 غرور در آیات    25
2-1-1-1 تعریف غرور    25
2-1-1-2 ماهیت غرور    26
2-1-1-3 عوامل غرور    27
2-1-1-4 واژه‌های مترادف با غرور    28
2-1-1-5 انواع غرور در قرآن    34
2-1-2 غرور در روایات    39
2-1-3 جایگاه تواضع در روایات    49
2-1-4 حکم اخلاقی غرور    49
2-1-5 مصادیق غرور مثبت    50
2-1-5-1 تکبر در برابر متکبر    50
2-1-5-2 تکبر زن در مقابل مرد نامحرم    51
2-2 غرور از نظر فیلسوفان    51
2-2-1 تعریف غرور    54
2-2-1-1 ابن مسکویه    54
2-2-1-2 خواجه نصیر الدین طوسی    55
2-2-1-3 غزالی    56
2-2-1-4 فیض کاشانی    56
2-2-1-5 محمد مهدی نراقی    57
2-2-2 ماهیت غرور    57
2-2-2-1 غرور مثبت    58
2-2-2-2 غرور منفی    58
2-2-3 حکم اخلاقی غرور    60
2-2-4 درجات غرور    61
2-2-4-1 غرور کافران    61
2-2-4-2 غرور عاصیان    65
2-2-5 اقسام غرور    68
2-2-5-1 اهل علم    68
2-2-5-2 زاهدان و عابدان    73
2-2-5-3 متصوّفان    75
2-2-5-4 توانگران    76
فهرست منابع    80
الف. منابع فارسی    80
ب. منابع عربی    84
ج. منابع انگلیسی    85